Nota Kuliah : Kemerdekaan

KEMERDEKAAN

PERJUANGAN    MENCAPAI KEMERDEKAAN PERSEKUTUAN TANAH MELAYU :

Perjuangan Peringkat Awal ; Penentangan Bersenjata Menentang Penjajah:

1. Penentangan terhadap Penjajah di Naning :

Pada 17 mac, 1824, melalui Perjanjian Inggeris-Belanda, Naning merupakan sebahagian daripada wilayah Melaka dan pada ketika itu Melaka telah diletakkan di bawah kekuasaan Inggeris. Gabenor Fullerton berpendapat penduduk Naning perlu membayar 1/10 daripada hasil ekonomi kepada Kerajaan Inggeris. Dol Said ( Abdul Said ) iaitu Penghulu Naning telah menentang Inggeris. Dua  kali peperang telah berlaku iaitu pada Julai, 1831 dan 1832 tetapi pada bulan Februari, 1834, Dol Said telah bertindak menyerah diri.

2. Penentangan terhadap Penjajah di Selangor :

Penglibatan Inggeris dalam campurtangan perang saudara antara Raja Ismail ( anak Raja Abdullah ) dan Raja Mahadi ( anak Raja Sulaiman ) telah menimbulkan penentangan penduduk terhadap Inggeris.

3. Penentangan terhadap Penjajah di Perak :

Apabila Perjanjian Pangkor ditandatangani, J.W.W. Birch telah dilantk sebagai Residen Perak dan beliau tidak mendapat kerjasama daripada Sultan Abdullah dan pembesar Melayu. J.W.W Birch telah dibunuh pada 2 November, 1875 di Pasir Salak.

Di antara faktor-faktor penentangan terhadap beliau ialah hak mengutip cukai telah disekat oleh Inggeris, Sultan Abdullah dipaksa menandatangani serah kuasa kepada Inggeris, perubahan yang dilakukan secara mendadak dan sikap J.W.W Birch yang tidak disenangi oleh penduduk.

4. Penentangan terhadap Penjajah di Pahang:

Pada bulan Oktober, 1808, J.P.Rodger telah menjadi Residen Inggeris di Pahang. Pada tahun 1891, Dato’ Bahaman, Tok Gajah dan Mat Kilau telah memimpin pemberontakan terhadap Inggeris. Pemberontakan ini mendapat sokongan rakyat jelata.

Di antara sebabnya ialah kehilangan kuasa dan keistimewaan Sultan dan pembesar Pahang seperti undang-undang Tanah diperkenalkan, kes jenayah dan sivil tidak dihakimi oleh pembesar Melayu, keputusan dibuat oleh Residen dan penghulu diganti oleh pegawai Inggeris, ketidakpuasan Sultan Ahmad menyerahkan kuasa kepada anaknya, Tengku Mahmud dan ketidakpuasan hati rakyat seperti sistem lessen untuk memunggut hasil hutan, dilarang memakai keris, memperkenalkan cukai, sistem kerahan dan sistem denda atau penjara. Pemberontakan ini dapat ditewaskan pada 1895.

5. Penentangan terhadap Penjajah di Kelantan :

Pada Julai, 1909, melalui Perjanjian Bangkok, James Scot Mason telah dilantik sebagai Penasihat Inggeris. Pemberontakan di Kelantan diketuai oleh Haji Hassan Bin Munas ( Tok Janggut ) pada 29 April, 1915.

Penentangan di Kelantan ini disebabkan oleh ketidakpuasan hati Engku Besar Jeram Tun Ahmad kerana digantikan oleh pegawai Inggeris sebagai pegawai daerah di Pasir Putih. Pengenalan Sistem Tanah Baharu, 1915, sistem cukai hasil pertanian dan sikap kasar Pegawai Daerah Pasir Putih terutamanya Che Abdul Latif.

Inggeris berjaya menumpaskan pemberontakan ini pada 24 Mei, 1915 dengan bantuan Sultan Kelantan dan Tok Janggut juga turut terbunuh.

6. Penentangan terhadap Inggeris di Terengganu :

Pemberontakan Tani yang kebanyaknya dari golongan petani telah berlaku pada tahun 1928 diketuai oleh Haji Abdul Rahman Bin Haji Abdul Hamid ( Haji Abdul Rahman Limbong ) di zaman Sultan Sulaiman Badrul Aloam Syah.

Faktor berlakunya pemberontakan ini ialah ketidakpuasan hati pendudukan tempatan ke atas cukai kepala, memperkenalkan sistem Pendidikan barat dan Pas Kebenaran bercucuk tanam dan memunggut hasil hutan oleh Inggeris. Pada 21 Mei, 1928, orang Melayu telah menyerang balai polis dan pejabat daerah di Kuala Berang. Haji Abdul Rahman Limbong telah dibuang negeri ke Mekah dan meninggal di sana pada November, 1929.

7. Penentangan terhadap Penjajah di Sarawak :

Sebelum perang dunia kedua, Sarawak telah ditadbir oleh Dinasti Brooke iaitu James Brooke, Charles Brooke dan Charles Vyner Brooke.

Pada tahun 1853, semasa pemerintahan James Brooke telah berlaku pemberontakan yang diketuai oleh Rentap disebabkan James Brooke telah menghapuskan amalan pemburuan kepala.

Pada tahun 1859, semasa pemerintahan Charles Brooke, Sharif Masahor dan Abdul Ghapur telah membunuh pegawai Inggeris bernama Fox dan Steele. Kedua-duanya telah dibuang negeri ke Singapura. Selain itu, pada tahun 1893, satu serangan telah dilakukan oleh Banting di Hulu Sungai Batang Lupar disebabkan penghapusan adat dan tradisi tempatan oleh Inggeris. Banting telah ditewaskan pada tahun 1908.

Pada tahun 1920, semasa pemerintahan Charles Vyner Brooke, Penghulu Asun telah mengetuai pemberontakan di Sungai Kanowit. Penghulu Asun telah menyerah diri dan dibuang negeri ke Lundu pada tahun 1932.

8.Penentangan terhadap Penjajah di Sabah :

Dua pemberontakan telah berlaku di Sabah yang diketuai oleh Mat Salleh di Pulau Gaya dan Antanum di Rundum.

Pemberontakan telah Meletus di Sungai Sugut pada akhir 1894. Inggeris telah menyerang Mat Salleh pada Ogos, 1895. Mat Salleh pula telah menyerang Pekan Pulau Gaya dan pejabat Residen di Ambang. Mat Salleh telah terbunuh pada 31 Januari, 1900.

Manakala pada Februari 1915, Antanum telah mengetuai pemberontakan di Rundum disebabkan cukai yang dikenakan ke atas beras dan ubi kayu, ordinan pembersihan hutan dan kerahan rakyat membina jalan di hutan tanpa upah. Pada Februari, 1915 telah berlaku pemberontakan di Persidangan tetapi gagal dan Antanum telah dihukum bunuh.

2.1.2 Perjuangan Peringkat Keseluruhan.

i. Nasionalisme melayu.

a. Tahap keagamaan.

- Lebih dipengaruhi oleh Gerakan Reformasi Islam di Timur Tengah seperti Sheikh Muhamad Abduh di Mesir
- Lebih dikenali dengan kaum muda.
- Diantara pimpinannya ialah Sheikh Tahir Jalaludin dan Syed Ahmad al Hadi.
- Menerbit majalah seperti Al-Imam, Al ikhwan, Saudara dan Neracha.
- Menubuhkan persatuan untuk pembangunan masyarakat, liberasi dalam pendidikan agama, kebebasan kaum wanita dan pemodenan.
- Elit Melayu tradisional dan ulama menentang mereka.

b. Tahap Sosial dan Ekonomi.

- Lebih bersifat secular
- Tertumpu kepada sosioekonomi orang Melayu.
- Dipelopori oleh kaum Melayu yang berpendidikan Melayu dan Inggeris terutamanya dari Maktab Perguruan Sultan Idris yang dibuka pada tahun 1922.
- Diantara kesatuan yang dilahirkan ialah Kesatuan Melayu Singapura pada tahun 1926 dan Persaudaraan Sahabat Pena pada tahun 1934.

c. Tahap Politik.

- Akibat tekanan bangsa lain
- Akibat pengagihan kuasa pada tahun 1920,
- Lahir parti-parti politik yang memperjuangkan Tanah Melayu untuk Orang Melayu.
- Diantara golongan yang radikal ialah Kesatuan Melayu Nuda pada 1938
- Tujuan kesatuan ini untuk kemerdekaan dan penyatuan dengan Indonesia untuk membentuk Melayu Raya.
- Kurang mendapat sambutan kerana ingin bersatu dengan Indonesia
- Telah melahirkan semangat nasionalisme orang Melayu.

ii. Nasionalisme Cina.

- Kebanyakan orang Cina menganggap Negara Cina sebagai tanah air mereka.
- Rancangan Pembaharuan 100 hari oleh Kang Yu Wei pada tahun 1898 dan Gerakan Revolusioner oleh Dr. Sun Yat Sen telah mempengaruhi semangat nasionalisme orang Cina di Tanah Melayu
- pengaruh Parti Kuomintang dari Negara China telah menpengaruhi penubuhan banyak cawangan parti itu di Tanah Melayu sepanjang tahun 1913.
- Parti Komunis Malaya juga telah ditubuhkan pada tahun 1930 di Tanah Melayu
- Matlamatnya menjadikan Republik Komunis Malaya.
- Telah melakukan pemogokan di antara tahun 1937 – 38
- Ramai tertangkap dan dibuang negeri dan menyebabkan pengaruhnya merosot.

iii. Nasionalisme India.

- Dipengaruhi oleh Kegiatan Antikolonial di kalangan orang Punjabi di India untuk menghalau British dari India.
- Persatuan yang lahir ialah Persatuan India Taiping ( April, 1906 ), Persatuan India Selangor ( 1909 ) dan Persatuan India Singapura ( 1923 ).
- Pada Oktober, 1936 Central Indian Association of Malaya ( CIAM ) telah menggabungkan 12 persatuan India dan 4 buah dewan perniagaan India.
- Kejayaan Parti Kongres di India pada tahun 1947 telah menyemarakan semangat masyarakat India di Tanah Melayu.

2.2 PERJUANGAN MELALUI PERSATUAN-PERSATUAN

- Kesatuan melayu yang pertama ditubuhkan pada tahun 1926 oleh golongan Melayu Singapura yang berpendidikan Inggeris telah menubuhkan Kesatuan Melayu Singapura ( KMS ) yang separa politik untuk membaiki kedudukan sosio ekonomi orang Melayu, memupuk kecenderungan berpolitik dan menjadi perantara orang Melayu dengan kerajaan Inggeris. Diantara pemimpin utamanya ialah Mohammad Eunos Abdullah.
- Pada tahun 1934, Persaudaraan Sahabat Pena telah ditubuhkan.
- Pada 18 September 1937, Persatuan Melayu Perak telah ditubuhkan di Ipoh
- Pada bulan Mac 1938, Persatuan Melayu Pahang telah ditubuhkan
- Pada Jun, 1938, Persatuan Melayu Selangor telah ditubuhkan di Kuala Lumpur secara lebih terbuka dan sebagai pertubuhan politik. Ia berusaha untuk mendesak kerajaan British supaya menambahkan bilangan pegawai Melayu dalam perkhidmatan kerajaan, menambah peluang pelajaran untuk memboleh pelajar Melayu melanjutkan pelajaran dan mencadangkan kepada kerajaan agar menghentikan penghijrahan orang asing ke Tanah Melayu. Diantara pengasas dan pemimpin utamanya ialah Tengku Ismail bin Tengku Mohd Yasin, Raja Bot bin Raja Yahya dan Raja Yaacob bin Raja Alang.

- Pada bulan Ogos, 1938, Kesatuan Melayu Muda telah ditubuhkan.
- Pada 9 September 1938, Persatuan Melayu Negeri Sembilan telah ditubuhkan.
- Pada 20 April 1939, Persatuan Melayu kelantan telah ditubuhkan.
- Persatuan Melayu selangor telah menganjur Kongres Melayu Seluruh Tanah Melayu / Persatuan Melayu Semenanjung pada 9 Ogos 1939 di Kuala Lumpur dan keduanya tahun 1940 untuk membincangkan cara untuk memajukan persatuan Melayu tetapi gagal kerana semangat kenegerian dan perasaan cemburu di antara persatuan Melayu.

2.3. KESATUAN MALAYA ( MALAYAN UNION )

i. Pengenalan Malayan Union .

- 10 Oktober, 1945, Parlimen Inggeris telah meluluskan mewujudkan Kesatuan Malaya ( Malayan Union ).
- 12 Oktober 1945, Harold Mac Michael telah dilantik untuk mendapat tandatangan raja-raja Melayu.
- Januari, 1946, Malayan Union telah diluluskan dengan secara rasminya
- Malayan Union diperkenalkan untuk :
- I) penyatuan Negeri-negeri Selat, Negeri-negeri Melayu Bersekutu dan Negeri Melayu Tidak Bersekutu ,
- ii) mengurangkan kuasa orang Melayu,
- iii) mewarwarkan pemerintahan sendiri kepada orang Melayu mengikut cara politik Inggeris
- iv) mengintergrasikan antara kaum Melayu, Cina dan India.